Chia sẻ kinh nghiệm về nghề viết lách

Như các bạn đã biết qua loạt bài Freelancer, mình là một freelancer tự do làm khá nhiều công việc khác nhau nhưng một trong những công việc và kỹ năng đáng tự hào nhất của mình là nghề viết. Hiện tại mình không còn viết nhiều lắm, chủ yếu viết blog và viết bài quảng cáo hoặc SEO, tóm lại không thường xuyên nhưng mình luôn có một điều tự hào, nếu sau này mình không có việc gì làm thì mình sẽ trở lại với công việc viết bài, thu nhập chắc cũng đủ ăn :). Freelancer 5 năm kinh nghiệm thì nghiệp viết lách phải 7-8 năm nên mình có nhiều kinh nghiệm hay để chia sẻ cùng các bạn.

Nghề viết là một công việc tốt cho mọi freelancer

Làm sao để bắt đầu nghề viết

Đây là câu hỏi mà rất nhiều bạn hỏi mình vì nếu bạn vẫn còn là một học sinh hay sinh viên hoặc yêu thích làm việc trực tuyến thì viết lách là công việc phù hợp nhất vì nó khá phổ biến, cung cầu đều lớn. Việc có thu nhập 2 đến 4 triệu/tháng chỉ với vài tiếng đồng hồ mỗi ngày.

Tuy nhiên để đạt thu nhập đó là chuyện lâu dài, ban đầu có thể bạn phải viết bài hàng trăm từ chỉ được vài chục nghìn nhuận bút hoặc thậm chí là viết không công.

Thật ra mình học Văn không giỏi, viết trong lớp chỉ 5-6 điểm, cá biệt là 7. Tóm lại trình độ văn của mình không cao đâu, nhưng khi viết bài, nhất là thời buổi công nghệ hiện nay. Bạn viết rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, không lang mang là sẽ thu hút được người đọc. Nên hãy yên tâm nếu bạn học văn kém nhé, miễn là bạn thích viết.

Đầu tiên, bạn có thể tập viết không công như viết bài cho các diễn đàn bạn yêu thích như game, âm nhạc, phim ảnh, thể thao... Hãy cố gắng viết thật hay và nếu có nhiều người khen bài bạn hay, tức là bạn thành công bước đầu rồi đó. Ngày xưa mình yêu thích viết và luôn chia sẻ tin tức, đánh giá, kể chuyện tại diễn đàn mình thích. Thậm chí mình còn lập blog Yahoo 360 kể chuyện trường lớp và có rất nhiều người đọc.

Sau khi phát hiện tiềm năng viết của mình, mình khởi nghiệp từ việc viết cho các tờ báo thật như Mực Tím, Echip, Việt Game, Thế Giới Game, Hoa Học Trò, Áo Trắng,...  Thậm chí cả báo địa phương hay các tập san định kỳ của cơ quan của cha mẹ hay các cuộc thi của trường lớp...

Cộng tác với các báo chính là cách tốt nhất để rèn luyện nghề viết

Tuy nhiên gửi bài cho báo có thể rất lâu bạn mới được đăng vì cũng có rất nhiều bạn như bạn gửi bài cho các báo. Có thể bạn được đăng bài mà không hay luôn đấy. Tốt nhất gửi một bài cho một báo, không nên gửi một bài cho nhiều báo.

Khi bạn có trình độ viết rồi, hãy mạnh dạn nộp đơn vào các trang web hay công ty lớn với vị trí cộng tác viên trước như Kenh14, Genk, Yan, H2T,... Thu nhập ổn định của mình cách đây 5 năm khi viết cho Kenh14 và Genk là 2-3 triệu/tháng. Thường khi bạn viết hay, bên website cần bạn sẽ offer bạn lương cứng + thưởng + số lượng bài/ngày. Viết với cường độ cao + đa dạng chủ đề hơn, tuy cực nhưng bạn sẽ nhanh chóng nâng cao tay nghề hơn. Sau đó lâu dài khi đủ kinh nghiệm, hãy thử đề nghị vị trí biên tập viên cho mình nhé.

Ngoài ra, khi bạn lành nghề rồi thì đây là danh sách các việc bạn có thể khai thác với nghề viết:

- Viết bài cho các tạp chí, báo

- Viết bài cộng tác cho các tạp, chí báo online (như Kenh14)

- Viết bài quảng cáo, đăng dịch vụ viết bài của mình tại các diễn đàn, nhóm Facebook hoặc mở một website giới thiệu về mình.

- Viết truyện, viết sách

- Viết giới thiệu sản phẩm, copywriting

- Biên dịch, nếu có Tiếng Anh tốt thì biên dịch là công việc rất phù hợp vì viết lách giỏi thì bản dịch sẽ tự nhiên hơn và cách diễn đạt thu hút hơn đấy

Có khá nhiều nghề để làm khi bạn viết lách giỏi

Rèn luyện nghề viết như thế nào

Tuy nhiên, không dễ để bắt đầu mà bạn phải coi kỹ một bài mẫu trên các tờ báo đó và học hỏi bố cục, phong cách viết và chủ đề của họ.

Điều quan trọng là bạn nên viết cái mà độc giả cần chứ không phải là chủ đề bạn thích viết. Tất nhiên nếu bạn kết hợp được cả hai điều này thì tuyệt vời.

Luôn luôn học hỏi, trau dồi và viết càng đa dạng chủ đề càng tốt, đừng ngại thử thách, càng khó thì tay nghề viết càng tốt nhưng không nên nghĩ cái gì bạn cũng viết được. Ví dụ bạn viết marketing tốt nhưng viết truyện có thể rất kém.

Nên đọc thêm sách và tìm hiểu thêm để trau dồi kiến thức và kỹ năng viết

Bạn hãy viết mọi lúc mọi nơi viết ngay khi có thể. Bạn sẽ nhận được nhiều lời chê, góp ý, phản hồi không tốt nhưng đừng lo, hãy đọc nó và rút kinh nghiệm rồi cố gắng cải thiện, đây xem như một quá trình học nghề. Nếu kiên trì và cố gắng học hỏi thì bạn sẽ sớm được đăng bài trên các tờ báo, có nhuận bút, rồi bài viết nhận được nhiều khen ngợi và như vậy là bạn đã có nghề rồi đó.

Một kinh nghiệm nhỏ cho các bạn mới bắt đầu viết:

Thông thường một bài viết bao gồm: Tiêu đề, một đoạn văn ngắn tóm tắt bài, bài chính và hình ảnh đi kèm. Các lỗi nhỏ không quan trọng vì các biên tập viên sẽ chỉnh sửa bổ sung bài của bạn cho đầy đủ. Nhưng đừng để mắc quá nhiều lỗi chính tả. Writer mà.

Các bạn có thắc mắc gì thì cứ comment, mình sẽ giải đáp nhé.

10.2.16