Thường khi
nhắc đến làm việc tự do thì mọi người luôn nghĩ ngay đến những ưu điểm như thu
nhập cao, giờ giấc làm việc thoải mái, được tự do sáng tạo,... Thật ra nghề này
rất lắm gian truân và không đơn giản như bao nhiêu nghề khác. Đây là một số khó
khăn chung mà chỉ có các freelancer lâu năm mới hiểu được:
1. No dồn đói góp
Có lẽ đây
là đặc thù của nghề, chính vì làm việc linh động, có thể làm cùng lúc nhiều dự
án hoặc có khi chỉ có khi ngồi chơi xơi nước cả tháng nên thu nhập luôn dao động, không ổn định.
Ngay cả đối với các freelancer có công việc cứng như mình thì thu nhập vẫn chưa
bao giờ đứng im trong nhiều tháng cả. Có thể tháng này còn hoàng kim với vài nghìn
$ thì tháng sau có thể chỉ có vài triệu, không đủ tiền ăn.
Nhớ lại khi
vào nghề, mình có thể thu nhập gần chục triệu tháng nhưng có tháng chỉ có 2-3
triệu. Muốn bỏ nghề lắm nhưng đã lỡ đam mê rồi. Theo như bài viết về thu nhập Freelancer thì thực sự không nhiều freelancer
có thể đạt mức thu nhập hơn 10 triệu tháng. Và nếu dưới 10 triệu thì rất khó để
trụ vững với nghề vì nếu đi làm công sở bình thường, sau 3-5 năm phấn đấu, bạn
hoàn toàn có thể vượt con số đó.
Freelancer dễ "lên voi, xuống chó"
Chính vì thế,
hãy chuẩn bị tinh thần đối mặt với việc ăn quen nhịn không quen. Phải luôn luôn
cân nhắc khi tiêu xài trong những tháng nhiều việc và cố gắng bám trụ với nghề
những khi bị khách hàng từ chối.
2. Bị quịt tiền
Mặc dù
Upwork hay nhiều trang web môi giới công việc freelancer có các tính năng bảo vệ
thanh toán cho các freelancer nhưng đảm bảo nếu ai làm freelancer vài năm trở
lên cũng sẽ có lúc bị quịt tiền. Không ít thì nhiều, đó cũng là một đặc trưng của
nghề.
Riêng bản
thân mình, nếu tính theo số dự án thì mình phải làm hơn 300 dự án trong 5 năm
qua. Và số lần bị khách hàng gạt, tức là mình hoàn thành công việc rồi họ không
trả tiền thì cũng tầm 10 lần. Tất nhiên 5 năm bị 10 lần thì vị chi 1 năm 2 lần
cũng không phải là quá lớn. May mắn là vì mình chỉ bị với các dự án nhỏ, có
ngân sách < 100$. Một ví dụ cụ thể là có một người khách ở trang freelancer,
họ liên lạc mình rất nhiệt tình và hỏi anh có thể làm mà không cần ứng trước
không. Mình thấy dự án cũng nhỏ, chỉ 40$ nên làm luôn. Không ngờ khi vừa gửi sản
phẩm thì pm không thấy trả lời. Hơi lo lo, mình nhắn tin cỡ nào cũng không trả
lời. Mình kiện Freelancer thì họ bảo không giúp gì được vì mình không chịu bắt
khách hàng ứng trước tiền cọc. Chính vì lý do đó mà mình bỏ Freelancer.
Freelancer rất hay bị quịt tiền
Một người bạn
của mình làm freelancer không thông qua các site trung gian mà chủ yếu là làm
việc dựa trên sự tin tưởng cũng bị nhiều lần quịt tiền, có khi cả ngàn $. Thật
ra theo người bạn đó không hẳn khách họ muốn quịt mà là vì họ không hài lòng về
sản phẩm và không muốn trả tiền. Một số khác thì trả rất trễ.
Mình may mắn
khi trang bị đủ kiến thức trước khi bước vào nghề nên không bị gạt nhiều. Các bạn
cũng nên đọc kỹ hướng dẫn trợ giúp tại trang mình làm việc hoặc chỉ làm việc với
khách hàng mà hai bên đã có uy tín.
3. Cuộc sống khác lạ - giờ giấc không bình thường
Dù là
freelancer làm việc cho người Việt hay nước ngoài thì khó tìm được những
freelancer có giờ giấc quy củ, cuộc sống bình thường như mọi người là sáng 5h
thức tập thể dục rồi 8h bắt tay vào việc rồi trưa nghỉ trưa, chiều làm tiếp,...
Đa số các freelancer thường ngủ tới trưa, làm việc cả buổi tối, có khi đi chơi cả tuần,
rồi cuối tuần làm cật lực. Chính mình đây, mặc dù công việc cũng tương đối ổn định
giờ giấc nhưng lúc này 1h sáng mới ngồi viết blog. Đó là một nhược điểm mà mình
chưa thể khắc phục khi làm nghề này. Giờ giấc ăn uống cũng thất thường.
Giờ giấc làm việc + ăn uống thất thường dễ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe
Sức khỏe của các freelancer cũng có thể gặp
nhiều vấn đề hơn các bạn đi làm công ty bình thường khác nhưng cuộc sống của họ
thú vị hơn nhiều, không gò bó nhiều vào các khuôn khổ, có thể đi chơi thỏa
thích và làm hết mình, được làm việc vào bất kỳ lúc nào họ muốn. Mình từng gặp một freelancer người Tây chuyên viết bài du lịch cho các trang du lịch lớn, anh đi du lịch mọi nơi, gồm cả Việt Nam, và viết bài khi ở khách sạn, dù kinh phí eo hẹp nhưng anh vừa được du lịch vừa có tiền. Đó chẳng phải là điều tuyệt vời chỉ có Freelancer mới có sao.
Mình xin khẳng
định nếu biết cân bằng cuộc sống và sống có kỷ luật, chắc chắn Freelancer sẽ có
cuộc sống tốt gấp nhiều lần cả về tinh thần lẫn công việc so với đại đa số các
bạn đi làm bình thường :)
Sẽ còn vài
bài viết về các khó khăn khi làm Freelancer, tóm lại nghề nào cũng có những khó khăn mà bạn nên sẵn sàng đối mặt.
No comments: